Nieuwe golfgoot in het Waterbouwkundig Laboratorium opent deuren voor innovatief onderzoek naar kustveiligheid en klimaatimpact

Filip Boelaert, secretaris-generaal van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken: “Ik ben erg trots op dit knap staaltje innovatie. Dankzij de nieuwe en grotere golfgoot kunnen we de impact van golf- en waterbewegingen op zeedijken, havendammen, kademuren of andere constructies nog nauwkeuriger in kaart brengen. Dat opent deuren voor het onderzoek naar de impact van klimaatverandering en een stijgende zeespiegel op onze kust.”

Mark Andries, administrateur-generaal van het VLAIO: ”Met het Programma voor Innovatieve Overheidsopdrachten hebben we bijgedragen aan de doorzichtige, glazen wanden van de golfgoot. Deze stellen het Waterbouwkundig Laboratorium in staat om geavanceerde optische meetmethoden toe te passen die nog beter de golfbewegingen in kaart kunnen brengen. Investeren in onderzoek is investeren in de toekomst.”

Nathalie Balcaen, administrateur-generaal van het agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust:“Kustveiligheid en de bescherming tegen overstromingen en de stijgende zeespiegel zijn een absolute prioriteit voor MDK. En daarbij geloven we heel sterk in zogenaamde natural solutions zoals de duin-voor-dijk. Elk bijkomend onderzoek van het Waterbouwkundig Laboratorium zien we dan ook héél graag komen.”

Betrouwbaar instrument voor onderzoek naar golfbewegingen

Een golfgoot is een lange en smalle installatie in een laboratorium, waarin verschillende soorten golven op schaal worden nagebootst met een computergestuurde golfgenerator. In een golfgoot testen onderzoekers de golfimpact of -overslag uit op een schaalmodel van een zeedijk, golfbreker, kademuur of andere constructie. Ook de stabiliteit van dijkbekledingen en havendammen en de erosiebescherming rond de fundering van windturbines op zee kunnen in een golfgoot worden getest.

Uiterst nauwkeurig

Het Waterbouwkundig Laboratorium heeft al twee kleine twee golfgoten met een lengte van 41 meter, breedte van 0,70 meter en diepte van 0,86 meter. De nieuwe golfgoot bevindt zich in het hoofdkantoor in Antwerpen en is groter: 84 meter lang, 2 meter breed en 2,50 meter diep. Er wordt gewerkt met een standaard waterdiepte van 1,50 meter.

In de nieuwe golfgoot kunnen golven en constructies op grotere schaal (tot ca. 1:10 – 1:15) gesimuleerd of gebouwd worden, wat leidt tot nauwkeurigere resultaten. Bovendien voldoet de constructie van de nieuwe golfgoot aan een nauwkeurigheidsniveau dat hoger ligt dan de gebruikelijke standaarden in de bouwsector.

De golfgoot werd gebouwd door Consmema uit Hattemerbroek (Nederland). Zij pasten innovatieve technologieën en maatwerkoplossingen toe, onder meer bij de plaatsing van 42 meter lange glazen secties, die speciaal zijn ontworpen voor optische meetmethoden zoals Particle Tracking Velocimetry(PTV). Dat is een techniek om de waterbeweging te visualiseren en snelheden in het water nauwkeurig te meten. Dankzij de glazen secties, die naadloos aansluiten op de betonnen muren van de golfgoot, krijgen de onderzoekers een beter zicht op de golfbeweging.

De golfgenerator werd gebouwd door HR Wallingford uit Oxfordshire (Verenigd Koninkrijk) en kan 2 meter voor- en achterwaarts bewegen en golven tot 80 centimeter hoog opwekken. De computersturing kan zowel regelmatige als onregelmatige golven maken en heeft een geïntegreerd golfabsorptiesysteem om teruggekaatste golven simultaan te neutraliseren.

Verder heeft de golfgoot ook een pompsysteem voor het automatisch vullen en ledigen met water, een moderne golfgenerator en een verhoogd platform met stuurcabine die de onderzoekers een perfect zicht op de golfgoot biedt.

Golfgoot opent deuren voor onderzoek naar klimaatverandering

Met het oog op de klimaatverandering en binnen Kustvisie, het strategisch beleidsplan van de Vlaamse overheid om onze kust te beschermen tegen een stijgende zeespiegel, kan de nieuwe golfgoot nieuwe inzichten opleveren. In Kustvisie stelt de Vlaamse overheid voor om op lange tot zeer lange termijn de kustlijn gemiddeld 100 meter zeewaarts te verleggen. Duinen en dijken zullen dan verhoogd en verbreed worden én het strand verschuift zeewaarts om het achterland droog te houden bij een stijging van de zeespiegel. Met een golfgoot kan de impact van golven op ‘natuurgebaseerde’ oplossingen, zoals een duin (al dan niet in combinatie met een dijk) verder onderzocht worden.

Daarnaast neemt het WL als onderzoekspartner deel aan het Europese project DuneFront. Binnen dat project zal het WL in 2026 een proevenprogramma uitvoeren in de nieuwe golfgoot. De verworven kennis kan op termijn toegepast worden om de zeewering aan te passen tegen de effecten van een stijgende zeespiegel.

Programma Innovatieve Overheidsopdrachten

Voor de ontwikkeling van deze golfgoot kon het Waterbouwkundig Laboratorium rekenen op de steun van het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten (PIO)(opent in nieuw venster) van VLAIO (Agentschap voor Innoveren en Ondernemen). Het PIO creëert via innovatieve overheidsopdrachten extra mogelijkheden om, samen met ondernemingen en onderzoekscentra, de werking van de Vlaamse publieke sector te vernieuwen en innovatieve antwoorden te bieden op tal van maatschappelijke uitdagingen.

Over het Waterbouwkundig Laboratorium

Het Waterbouwkundig Laboratorium is een NeXperta-afdeling van het Departement MOW en een expertisecentrum voor onderzoek en adviesverlening over waterbouwkundige, nautische, hydraulische, sediment gerelateerde en hydrologische vraagstukken. Enkele voorbeelden van projecten waarin het WL een cruciale rol heeft zijn de sluisvernieuwing in Sint-Baafs-Vijve, Kustvisie, het complex project ECA (Extra Containercapaciteit Antwerpen) of de opmaak van overstromingsrisicokaarten. In 2022 werd het WL door de Vlaamse Regering erkend als een Vlaams Wetenschappelijke Instelling.

Meer informatie

• Over het Waterbouwkundig Laboratorium: www.waterbouwkundiglaboratorium.be(opent in nieuw venster).
• Over het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust: https://www.agentschapmdk.be/nl(opent in nieuw venster)
• Over het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten (PIO): Programma Innovatieve Overheidsopdrachten - PIO | VLAIO